Duyu organlarımız her gün birbirinden farklı mesajlara maruz kalıyor ve bunların kaçı sanat formuna uyuyor? Fonetik sanatlar, her gün kanıksadığımız işitsel tecrübeleri özel ve/veya biçimli bir pratiğe döküyor.
Fonetik Sanatlar Nelerdir?
Edebiyat ve müzik gibi sanat formları, sesbilgisel olarak işaret edilen sanatsal üsluplar arasında gösteriliyor. Her gün iç içe olduğumuz bu sanat yapıları, bu tanıma uyan belki de en karşı koyamadığımız sanat formları arasında ilk sıralarda yer almaktadır.
Edebiyat ve Müzik Neden Fonetik Sanattır?
Bu soruya cevap vermek için aşağıdaki tanıma göz atalım: Fonetik kavramı;
- Konuşma seslerini (artikülasyon fonetikleri) üretmek için kullanılan ses yolunun konfigürasyonları,
- Konuşma seslerinin akustik özellikleri (akustik fonetik) ve heceleri,
- Kelimeleri ve cümleleri (dilbilimsel fonetik) oluşturmak için sesleri birleştirme biçimini ele alır.
Fonetik, dilsel mesajların konuşmacılardan dinleyicilere iletimini, seslerin prozodik ve/veya dalga yayılım özelliklerini ve dil ile ifade etme arasındaki bağlamı inceler. Konuşma, bilişsel-motorik bir performans, akustik bir durum ve alıcının algısı içindeki bir fenomen olarak incelenebilir. Fonetikteki araştırmanın karakteristiği, sesle kurulan iletişim eyleminin doğasına ve başarısına tesir eden çeşitli arka plan faktörlerini de kapsar. Örnek vermek gerekirse olayların resmiyeti ve konuşmacıların dil ve lehçelerindeki niteliksel fonksiyonlar vb. gibi…
İlginizi Çekebilir:📢Plastik Sanatlar Hangileridir?
Fonetik Nedir ve Fonetik Alanındaki Araştırmalar
İşitme organlarımıza yönelen ve edebiyat ile müziğin başat sanat üslupları olduğu sesbilgisel sanat kavramını anlamak için fonetik terimini özümsemek gerekiyor. Bu nedenle yukarıdaki tanımlardan da yola çıkarak fonetik sanatların ne anlama geldiğini daha net biçimde anlamak mümkün olacaktır.
Fonetik alanındaki araştırmaların çalışma konularını aşağıdaki gibi özetleyebiliriz:
- Farklı dilleri karşılaştırır ve konuşulan dilden bağımsız olarak, konuşmanın akustik tezahürüne odaklanır.
- Fonetik araştırma, genellikle multidisipliner özellik taşır ve dil eğitimi, psikoloji gibi disiplinlerle ilişki içindedir.
- Bireysel diller, genel dilbilim ya da dil teknolojisi ile akustik gibi teknik bilimlerle bağlantı halindedir.
Bu açıklamalardan yola çıkarak fonetik sanatların dinleyicilerin algıladığı haliyle
- Tonlama
- Vurgu
gibi dilin incelikleriyle icra edilen sanatları ifade eden bir nosyon olduğu anlaşılmaktadır.
Fonetik sanatlar yazımıza ek olarak daha farklı konular için Haftalık Günlük sitemizdeki içeriklerimizi takip edebilirsiniz.
