Dünya’nın manyetik alanı ve Güneş’ten gelen yüklü parçacıkların etkileşime girmesi kuzey ışıkları isimli fenomeni ortaya çıkarır. Tabi ki tek cümlelik bir tanımla yetinmeyeceğiz. Ancak çok da karmaşık bir şekilde anlatmayacağız. Kuzey ışıkları nasıl oluşur sorusuna basit cevaplar hazırladık. Bu arada kuzey ışıkları ile ilgili daha kapsamlı bilgi almak için kuzey ışıkları nedir yazımıza göz atabilirsiniz. O halde kuzey ışıklarının nasıl oluştuğuna geçelim:
İçindekiler
Güneş’ten Gelen Yüklü Parçacıklar
İlk önce güneşten başlayalım. Güneş, sürekli olarak yüklü parçacıklar ve radyasyon yayarak uzaya doğru enerji saçar. Bu parçacıklar arasında elektronlar ve protonlar da bulunur. Bu parçacıklara Güneş Rüzgarı denir.
Dünya’nın Manyetik Alanı
Dünya, etrafını saran manyetik bir alana sahiptir. Bu manyetik alan, Dünya’yı Güneş’ten gelen yüklü parçacıkların zararlı etkilerinden korur. Bu alana Manyetosfer denir ve Dünya’yı çevreleyen bir tür koruyucu kalkandır.
Manyetosfer ve Parçacıkların Etkileşimi
Güneş’ten gelen yüklü parçacıklar (yani güneş rüzgarları olarak bahsettiğimiz plazma dalgaları) Dünya’nın manyetik alanına doğru ilerler. İlerlerken manyetik alanla etkileşime girerler. Bu etkileşim sonucunda yüklü parçacıklar manyetosfer boyunca Dünya’ya yönlendirilir. Manyetosfer isimli bu alanı elastik bir bant’a benzetebiliriz. Geri çekilerek yüklü parçacıkları manyetik alan çizgileri boyunca Dünya yüzeyine doğru fırlatır.
Atmosferle Etkileşim
Yüklü parçacıklar Dünya’nın atmosferine ulaştığı aşamada, atmosferdeki gazlarla etkileşim halinde olurlar. Özellikle atmosferdeki oksijen ve azot gibi gazlarla çarpışırlar. Dolayısıyla bu gazlar yüklü parçacıkların enerjisini emer.
Işıma
Gazların yüklü parçacıklarla çarpışması sonucunda enerji açığa çıkar ve bu enerji parlamalar olarak serbest bırakılır. İşte bu parlamalar bir ışık yaratır ve gözlemlediğimiz Kuzey Işıkları’nı oluşturur. Bu ışık, bir neon lamba veya eski bir katot ışın tüplü televizyon seti ile aynı şekilde çalışır. Sırayla milyarlarca parlama meydana geldiğinde, kuzey ışıkları gökyüzünde hareket ediyor veya “dans ediyor” gibi görünürler.
Sonuç olarak, Kuzey Işıkları, Güneş’ten gelen yüklü parçacıkların Dünya’nın manyetik alanı tarafından yönlendirilip atmosferle etkileşime girmesi sonucu oluşan bir görsel fenomendir. Kuzey ışıkları nasıl oluşur sorusuna maddeler halinde bu cevabı verebiliriz.
Kuzey Işıkları Ne Zaman Görülür?
Auroralar (kuzey ışıkları), Ağustos ayından Mayıs ayına kadar kuzey yarım küredeki gökyüzünde hemen hemen her gece görülebilir. Kuzey Kanada’da, uzayın yere bağlantısından dolayı kuzey ışıklarını görüyoruz. Uzayın “sürüklenme, esneme ve kopma” olaylarının çoğunun gerçekleştiği kısmı, manyetik alanlarla Dünya’nın kuzey ve güney uçlarına bağlıdır. Dünyanın manyetik alanının şekli nedeniyle, bu manyetik alan çizgileri Kuzey ve Güney Kutupları çevresinde iki oval aurora oluşturur.
Farklı içerikler, reelsler ve konular için sosyal medyada takip edin:
