Kültür/Rehber

Kuzey Işıkları Nedir? Kuzey Işıkları Nerede Görülür?

Tüm gözleri büyüleyen evrensel bir fenomen kuzey ışıkları nedir? Bu fenomeni, yer küremizin atmosferine giren ve dev bir alev topu olan güneşten gelen ışınların çarpışmaları sonucunda vuku bulan bir doğa olayı olarak yorumlayabiliriz. Peki, Aurora Borealis adıyla da bilinen bu görkemli manzaranın oluşmasının ardındaki sebep olan şey ne?

Kuzey Işıkları Nedir?

Bazı zamanlarda kuzey ve güney yarıküreye yakın ülkelerde yaşayan insanlar kafalarını yukarıya kaldırıp göğe baktıklarında şaşırtıcı ve hayranlık uyandıran ışık şovuna tanık olurlar. Soluk yeşil renkli müstesna çizgiler görünür hale gelmiştir ve pembe, turuncu dahil olmak üzere farklı renk tonları da gökyüzündeki yerini almıştır. İşte böyle bir an’a denk gelenler, kuzey ışıkları denen bu çekiciliğe şahit olma şansına sahip olan kişilerdir.

Gökyüzünü harika bir sanat eserine dönüştüren ve bir Rönesans tablosuna bakıyormuş izlenimi veren bu ışıkların adı Aurora Borealis’tir. Ancak bu isim, fevkalade olan bu ışık demetinin kuzey yarım küreye özgü olan adıdır. Renklerden oluşan bu senfoni, ekvatorun güneyinde de görülür ve güney yarım kürede görülen versiyonuna ise Aurora Australis denir. Kutup ışıkları gibi bir terimle de hafızalara kazınan kuzey ışıkları, ne yazık ki her zaman gökyüzünde bulunmaz. Önemli hale gelmesinin birinci sebeplerinden biri belki de budur. Azimli gözler, kuzey ışıklarının en görkemli hallerine 11 yılda bir rastlar.

İlginizi Çekebilir:📢Avcı Takım Yıldızı Orion

Kuzey Işıkları Nasıl Oluşur?

Kuzey ışıklarının en ilgi çekici hali gece vakti ortaya çıkar. Çünkü ışık perdeleri, ihtişamını karanlıkta daha iyi gösterir. Şimdi bu büyüleyici ve orijinal atmosferin nasıl oluştuğundan bahsedelim:

Öncelikle sonsuz karanlıkta salınan gök cisimlerinin bulunduğu yere doğru bir yolculuğa çıkalım. Evet güneş sisteminden bahsediyoruz. Bu uçsuz bucaksız ortamın merkezinde her gün bize kendini gösteren son derece hayati öneme sahip olan bir yıldız bulunuyor: Parlak olan bu yıldız güneşten başkası değil.

Bu devasa yıldız, dönme hareketine devam ettikçe önemli değişimler gözlenir. Bu değişimler bahsettiğimiz devasa yıldızı içine alan jeomanyetik alanda gerçekleşir. Bu arada güneşin tek bir tane değil de birçok jeomanyetik alanı olduğunu ifade edelim.  Bu alanların her biri bükülür, bozulur ve geçmişteki halini muhafaza edemez. Daha sonra bu manyetik alanlar bir ilişki içine girer ve bu esnada büyük bir enerji açığa çıkar. Bu arada bu soruya daha net bir cevap almak için kuzey ışıkları nasıl oluşur yazımıza da tıklayabilirsiniz.

Aurora Borealis Kuzey Işıkları

Sonraki aşama ise ilişkiye giren bu boyutların büyük bir patlamaya sahne olmasıdır. Patladıktan sonra astronomik bir yapılanma olarak tabir edilen güneş lekeleri meydana gelir. Bu lekeler öylesine büyüktür ki yer küremizi rahatlıkla çevreleyebilir; hem de birkaç defa…

Kuzey Işıkları Atmosferin Hangi Katmanında Meydana Gelir?

Sıcaklık, güneşin merkezinde 27 milyon fahrenhayttır. Bu sıcaklık 15 milyon santigrat dereceye karşılık gelir. Güneş yüzeyindeki sıcaklıkta değişim olduğu zaman güneşte farklı hareketlenmeler gözlenir; kaynama, kabarma vb… Bunun üzerine devasa yıldızımızda yüklü olan partiküller, güneşteki yapılanma olan leke alanlarından uzaklaşır. Bunun sonucunda da plazma partikülünü -diğer bir deyişle- parçacıklarını uzaya doğru savurur. Savrulan bu parçacıklar, bir gaz bulutu oluşturur; bir dalga halinde ortaya çıkan bu gaz bulutu güneş rüzgarı kavramının ta kendisidir. Sarı yıldızın yarattığı bu rüzgarlar, dünyamıza ortalama 1,5 – 2 gün içinde ulaşır.

Kuzey Işıkları Nasıl Oluşur Kısaca

Kuzey isiklari nasıl ve neye göre oluşur sorusuna bu şekilde cevap verebiliriz. Savrulan partiküller veya güneşin yarattığı iyonize gaz olan hava akımı, dünyamızdan görülen ve ismi Aurora Borealis olan görkemli ışık perdelerini yaratır. Ancak dünyamızın da bu ışık demetinin oluşumunda önemli bir katkısı vardır.

Kutup Işıkları Nasıl Meydana Gelir?

Evrenimiz, geleceğimiz için tehlikeli bir durum yaratan radyasyon ve manyetik dalgalara maruz kalır. Bu elektro mıknatıssal dalgalar, uzaydan gelen zararlı ışınımlardır. Buna ek olarak dünyamız güneşten gelen zararlı ışınları önleyici tedbirler de geliştirmiştir. Gezegenimizin katmanları zararlı parçacık ve ışınları önleme adına özverili bir çaba harcar.

Güneş ve uzaydan savrulan yüklü atomik nesneler milyonlarca kilometre hızla dünyamıza doğru seyahate çıkar. Dünyamızın mıknatıssal koruma alanı ise bu parçacık ve ışınları element ve atomlar ile karşılar. Dolayısıyla parçacıklar dünyamızdaki oksijen ve azot gibi elementlerle karışır ve kuzey işiklari isimli doğal fenomen meydana gelir.

Kuzey Işıkları Ne zaman Görülebilir?

Yılın ilk 3 ayı bu astronomik olayı deneyimlemek için en iyi aylar olarak biliniyor. Buna ek olarak Eylül ve Ekim de kuzey ışıklarını görmek için ideal olan diğer aylardır.

Kuzey işiklari ile ilgili bilinmesi gereken önemli konulardan biri de şudur: Işık huzmelerini ortaya çıkaran aktiviteler yaklaşık 130 ayda bir oluşur. Dolayısıyla kuzey ışıkları, en görkemli halini 11 yılda bir gözler önüne serer. Ancak bu demek değil ki ışık huzmeleri sadece her 11 yılda bir ortaya çıkar… Bu müstesna olayı her yıl görmek mümkündür ancak en yoğun hali 11 yılda bir görülebilir.

Aurora Kuzey Işıkları

Uzmanlara göre güneş 2017’de farklı bir boyuta girdi. 2017’den sonra kuzey işiklarinin en yoğun halini seyretmek için tahmini 11 yıl geçmesi gerekiyor. Bir diğer görüş ise 2013 senesini güneş’in yeni bir dinamik devreye adım attığı yıl olarak kabul ediyor.

kuzey ışıkları

Kuzey Işıkları Doğal Işık Kaynağı Mıdır?

Kuzey ışıkları nasıl oluşur başlığına geri dönecek olursak, bu ışık huzmelerinin doğal ışık kaynağı olduğunu ifade edebiliriz. Peki ya kuzey ışıkları ile ilişkili renkler nasıl açığa çıkıyor? Şimdi kısaca bu konu hakkında bahsedelim:

Bolca yeşil ve turuncu.. biraz sarı ve beyaz.. hatırı sayılır oranda da daha farklı renkler… Kuzey ışıklarına ait renk paletlerine baktığımızda bu renkler ile karşılaşırız. Yüklü partiküller dünyamızdaki kimyasal elementlerle (oksijenle) ilişki kurduğunda sarı ve yeşil renklerin ortaya çıktığı söylenir. Renklerin oluşumu ile ilgili bilim insanlarının araştırmalarına dayanarak da şunu söyleyebiliriz: Parçacıkların azot ile temas etmesi suretiyle bu ışık huzmesinin orijinal tonlar ortaya çıkar.

İlginizi Çekebilir:📢Cennet-Cehennem Mağarası Hikayesi

Kutup Işıkları ve Renkler

Kuzey ışıklarının renklerini genel hatlarıyla biliyoruz. Ancak kuzey ışıkları renkleri nedir sorusuna da değinmek gerekir. Çünkü bu renk cümbüşünde renkler düzenli olarak değişir.

Element ve etkileşimlerin türüne göre de kuzey ışıkları renklerinde değişim meydana gelir. Örneğin atomik azot, ortaya çıkan manyetik bileşenler ile birleştiğinde ortaya çıkan renk genellikle mavidir. Moleküler azot birleşmeye girdiğinde ise ortaya çıkan rengin görünürlüğü mor tonlarındadır. Renklerin niteliğini etkileyen faktörlerden bir diğeri de yüksekliktir. Yerden yüksekliği 60 ve 90 kilometre olan bir bölgede oluşan ışıkların rengi mor ve mavidir. Işıkların ortaya çıktığı alanın yerden uzaklığı arttıkça renkler kırmızı, yeşil ve turuncuya dönüşür. Eğer güneş patlamalarında açığa çıkan enerji ve savrulan parçacıkların kuvveti fazlaysa gökyüzündeki ışıkların renk tonu sıklıkla değişir.

Kuzey Işıkları Hangi Ülkede?

Öncelikle kuzey ışıklarının gezegenimizin uç noktaları olan kutup bölgelerine yakın ülkelerde oluştuğunu yeniden hatırlatalım. Kuzey ışıkları, her iki kutup bölgesinde de elipsi andıran düzensiz ve farklı desenler açığa çıkarır. Bu konuda en şanslı olan ülkeler Kuzey Amerika ve İskandinav ülkeleridir. Çünkü bu illüzyon en iyi bu ülkelerde kendini gösterir.

Kuzey Işıkları En İyi Nerede Görülür?

ABD’nin New Orleans eyaleti ile Kanada’nın Alaska eyaleti, Yukon, Nunavut başta olmak üzere kuzeybatı bölgeleri bu görsel şöleni deneyimlemek için en uygun yerlerdir. Aynı zamanda Grönland ve İzlanda’nın güneyi ile Norveç ve Sibirya’nın kuzey kesimleri de bu doğal şovu görmek için en iyi yerler arasındadır. Bu resital, İsveç ve Finlandiya gibi ülkelerden de görülmektedir.

Kuzey Işıklarını Nereden Görebilirim?

Güney Yarım Küre’deki kutup ışıkları en iyi Antarktika Kıtası’nda izlenebilir. Ancak burada yerleşim olmadığı için güney kutup ışıkları, kuzeydeki kadar net bir şekilde görülmez.

Kuzey ışıkları nerededir sorusuna dünyamıza ek olarak diğer gezegenleri de cevap olarak verebiliriz. Güneş sisteminde yer alan diğer gezegenler de tıpkı dünya gibi bu şova sahne olurlar. Kuzey ışıkları Uranüs, Neptün bu ışıkların görüldüğü diğer gök cisimleridir. Aynı zamanda kuzey ışıklarının Jüpiter ve Satürn’de de dinamik ve aktif olduğuna dair kanıtlar mevcuttur. Bu gezegenler de tıpkı dünyamız gibi çeşitli gazlara ev sahipliği yaptığı için kutup ışıkları fenomenini meydana getirir.

Kaynak: Space.com Northern Lights

Kapsamlı bir rehber niteliğindeki kuzey ışıkları nedir konumuzun sonuna geldik. Daha farklı konular için Haftalık Günlük adresindeki diğer içeriklerimize göz atabilirsiniz.

One thought on “Kuzey Işıkları Nedir? Kuzey Işıkları Nerede Görülür?

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir