Dünyanın farklı yerlerinde görev yapan binlerce oşinograf, önemli sorunlarla uğraşmakla meşguller. İklim değişikliği, kıyı şeridinin aşınması, deniz kaynaklarının zarar görmesi ve denizi keşfetmek için yeni teknolojilerin icadı… Bunların hepsi oşinografinin inceleme alanına girer. Oşinografi, okyanus bilimi anlamına gelen bir terimdir ve okyanusların derinlemesine incelenmesiyle uğraşır. Fakat oşinografiyi tanımlamak için bu ifadeler yeterli değildir. Haftalık Günlük’te oşinografi ile ilgili ayrıntılı bilgiler hazırladık.
Netflix yapımı Yakamoz S-245 dizisindeki bilim inşalarından biri de oşinograftı. Jerry Hoffman’ın canlandırdığı Felix karakteri, dizide oşinografların çalışma alanlarına giren bazı incelemeleri yürütüyordu. Peki, diğer bir adı oseonografya olan oşinografi tam olarak nedir ve neyi inceler, işte detaylar…
İçindekiler
Oşinografi Nedir?
Oşinografinin anlamı okyanus bilimidir ve disiplinler arası bir çalışma yöntemine sahiptir. Kimya, jeoloji, meteoroloji, biyoloji gibi bilim dallarını kullanarak okyanusun fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerini inceler. İklim değişikliği, kirlilik ve diğer faktörlerin okyanusu ve deniz yaşamını tehdit ettiği günümüzde bu bilim dalı son derece önemlidir.
Oşinagrafi Türleri
Okyanuslarla ilgilenen oşinografinin 4 farklı türü vardır. Oşinografi türleri ve kapsadığı alanlar aşağıdaki gibidir:
- Fiziksel Oşinografi: Okyanuslardaki sıcaklık ve tuzluluk dağılımı, su kütlesi oluşumu ve hareketi, okyanus akıntıları, iç ve yüzey karışımı gibi alanlarda incelemeler yapar.
- Kimyasal Oşinografi: Okyanuslardaki, canlı organizmaların ve okyanus tabanındaki kimyasallar etkileşimlerin geniş ve karmaşık bir çalışmasıdır.
- Biyolojik Oşinografi: Okyanusun bitki ve hayvanlarının ve bunların deniz ortamıyla etkileşimlerinin incelenmesidir.
- Jeolojik Oşinografi: Okyanusların altındaki dünyanın incelenmesidir. Okyanus tabanını ve de dağları ve vadileri oluşturan etkenleri keşfetmeye yönelik çalışmalar yapar.
Oşinografinin Dalları ve Branşları
Oşinografinin türlerine göre inceleme alanları farklılık gösterir. Yazımızın bu bölümünde oşinografinin ayrıldığı türlere göre kapsadığı alanlar ve çalışma faaliyetlerinden bahsettik.
Fiziksel Oşinografi
Okyanustaki dalgalar, akıntılar, girdaplar, deniz suyu özellikleri ve gelgitleri inceler. Kumların sahillere taşınması, kıyı erozyonu ve atmosfer ile okyanusun etkileşimleri de bu türün ilgi alanına girer. Derin akıntıları ile birlikte hava ve iklimi etkileyen okyanus atmosfer ilişkisi de fiziksel oşinografinin inceleme alanına girer. Ayrıca da su yoluyla ışık ve ses iletimini ve okyanusun deniz tabanındaki ve kıyıdaki sınırlarıyla etkileşimlerini inceler.
Kimyasal Oşinografi
Deniz suyunun bileşimini ve döngülerini ve deniz suyunun atmosfer ve deniz tabanı ile kimyasal etkileşimini inceler. Çalışmaları deniz suyu bileşenlerinin analizini ve kimyasal süreçlerin deniz organizmaları üzerindeki etkilerini içerir. Okyanus akıntılarının deniz suyunu nasıl hareket ettirdiğini ve okyanusun iklimi nasıl etkilediğini anlamaya çalışır. Ek olarak okyanus kaynaklarını kullanabilir hale getirmek için kimyayı kullanan çalışmalar da yapar. Örneğin okyanustaki kaynaklardan ilaç yapma gibi prosedürler de kullanım alanındadır. Oşinografinin bu türünde çalışan kişilere aynı zamanda deniz kimyagerleri de denir.
Biyolojik Oşinografi
Oşinografinin bu alt dalı ise deniz ortamındaki bitki ve hayvanları inceler. Başlıca inceleme alanı deniz organizmalarıdır. Örneğin deniz organizmalarının sayısını, bu organizmaların gelişim aşamalarını ve birbirleriyle nasıl ilişkiye girdiklerini inceler. Çalışmalarını gerçekleştirmek için saha gözlemlerini, bilgisayar modellerini veya laboratuvar ve saha deneylerini kullanabilirler. Oşinografinin bu alt dalında çalışan kişilere de deniz biyologları denir.
Jeolojik Oşinografi
Oşinografinin bu dalı okyanus tabanını ve dağlarını, kanyonları ve vadileri oluşturan süreçleri keşfetmeye yöneliktir. Örnekleme yoluyla, milyonlarca yıllık deniz tabanı yayılma tarihine, levha tektoniğine ve okyanus sirkülasyonu ve iklimlerini inceler. Ayrıca volkanik süreçleri, manto sirkülasyonunu, hidrotermal sirkülasyonu, magma oluşumunu ve kabuk oluşumunu inceler. Çalışmalarının sonuçları, okyanus havzalarını yaratan süreçleri ve okyanus ile deniz tabanı arasındaki etkileşimleri anlamamıza yardımcı olur.
İlginizi Çekebilir:📢Kartograf Nedir Kime Denir?
Oşinografi Ne Yapar?
Oşinografi, ayrıldıkları alt disiplinlere göre farklı çalışmalar kapsamında incelemelerde bulunur. Bu bilim dalının faaliyetlerini aşağıdaki gibi maddeler halinde özetleyebiliriz:
- Deniz yaşamını ve deniz tabanındaki kimyasal verileri analiz etmek
- Hava ve iklimi etkileyen okyanus atmosfer ilişkisini incelemek
- Deniz suyu bileşenlerini veriye dökmek
- Kimyasal süreçlerin deniz organizmaları üzerindeki her türlü etkisini incelemek
- Okyanus yaşamındaki doğal ve yapay süreçleri insanlığa fayda sağlama amacıyla değerlendirmek
- Denizin doğal atmosferindeki yaşam formlarını incelemek
- Okyanus tabanının jeolojik geçmişini derinlemesine incelemek
Oşinografik Özellik Nedir?
Oşinografik özellik, bir okyanusun yapısının tüm detaylarıyla ele alınmasıdır. Okyanuslar, milyonlarca yıldır var olan büyük su kütleleridir ve coğrafya disiplinin inceleme alanıdır. Bu bakımdan araştırılması için farklı bilim dallarından yararlanır. Dolayısıyla oşinografik özellik, bir okyanusun her açıdan araştırılması anlamı taşır. Oşinografik özellik deyince akla okyanusların yaşı, geçmişi, taban yapısı gibi konularda elde edilen veriler gelmelidir. Aynı zamanda okyanus içindeki canlıların yapıları ve içindeki çevrenin değerli kaynak olarak kullanımı da oşinografik özelliğin bileşenleri arasındadır.
Okyanus Biliminin Diğer Adı
Okyanus biliminin diğer adı, bu yazıda derinlemesine bahsetmiş olduğumuz oşinografidir. Oşinografiye ek olarak okyanus bilimi, aynı zamanda oseonografya ismiyle de literatürdeki yerini almıştır.
Hidrografi ve Oşinografi Nedir?
Hidrografi, oşinografiyle benzer bir inceleme alanında sahip olan bir bilim dalıdır ancak oşinografiden bazı yönleriyle ayrılır. Hidrografinin amacı, yer altı ve yer üstü sularını incelemektir ve deniz/okyanus sularının oluşum süreçlerini araştırmaktır. Hidrografi, ayrıca deniz suyu tuzluluğu ve sıcaklığı, göllerin oluşumu ve morfolojik karakteri ve de bunların insan yaşamına etkisini de inceler. Oşinografiden ayrıldığı nokta ise hidrografinin daha kısıtlı incelemelerde bulunmasıdır. Hidrografi, incelemelerini gerçekleştirirken oşinografiden de yararlanır.
Ayrıca Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı kuruluşu bu konuda çalışmalar yapmaktadır. Türk Deniz Kuvvetleri’ne bağlı kuruluş, askeri ve sivil denizcilere bilgiler aktararak navigasyon güvenliği ve deniz araştırması konusunda faaliyetler yürütmektedir.
Oşinografi Bölümü Hangi Üniversitelerde Var?
Oşinograf olmak için üniversitelerin en az lisans programlarını bitirmek gerekir. Dünyada oşinografi eğitimleriyle en popüler olan üniversiteler aşağıdaki gibidir:
- Massachusetts Teknoloji Enstitüsü
- California Üniversitesi, Berkeley (UCB)
- Kuzey Carolina Üniversitesi.
- California-San Diego Üniversitesi.
- Washington-Seattle Üniversitesi Kampüsü
- Miami Üniversitesi
Oşinografi Bölümü Türkiye
İstanbul Teknik Üniversitesi ve ODTÜ oşinografi bölümüne sahip üniversitelerdir. Bu üniversitelerin lisans yüksek lisans veya doktora seviyelerinde oşinografi eğitimi vermektedir.
Oşinografi Maaşı
Oşinografların maaşları, faaliyet gösterdikleri kuruma göre farklılık gösterir. Örneğin devlet kurumuna bağlı çalışmalar yürüten oşinograflar 30,000 TL civari maaş alırlar. Özel sektördeki oşinograf maaşları da deneyime göre 28,000 TL ve 40,000 TL arasında değişir. Akademik kariyer yapan deneyimli oşinograflar ise 40,000 TL ve üzerinde maaş alabilir. Oşinograf maaşları ile ilgili bu rakamlar 2024 yılına göre belirtilmiştir.
İlginizi Çekebilir:📢Petrograf Nedir?
