Pangram Nedir Örnekleri Nelerdir?

Pangram, alfabedeki her harfin en az bir kez kullanıldığı bir cümledir. Her dilde pangram tekniği kullanılabilir. Türkçe bir örnek ile bu kavramı net bir şekilde açıklayalım.

“Açgözlü ve hoşnut prestije feci bağımlıydık”

Bu örnekte alfabemizdeki 29 harfin hepsi sadece bir kere kullanılmıştır. Dolayısıyla yukarıdaki cümle bir pangramdır.

Pangram Ne Demek?

Pangram benzersiz bir dilbilimsel beceridir. Alfabenin her harfini bir kez kullanan, dilin çok yönlülüğünü ve yazarın yaratıcılığını sergileyen bir cümledir. Bunu dilsel bir meydan okuma veya yaratıcı bir kelime oyunu, bulmaca olarak düşünün. Dilin çok yönlülüğünü göstermenin eğlenceli bir yoludur.

Konuyla ilgili kısa bilgi için Youtube Shorts videosuna tıklayabilirsiniz ► Pangram nedir?

Şimdi kavramın kelime kökenini inceleyelim.

Yunanca pan (türkçede her) ve gramma (harf) sözcüklerinden türemiştir. Alfabenin her harfini en az bir kez içeren bir cümle veya deyimdir. Bir pangramın temel amacı, yazı tipleri, klavye, kaligrafi veya diğer tasarım amaçları için alfabenin her harfini görüntülemektir. Bu terim 19. yüzyılın ortalarında ortaya çıktı. Ancak kavramın kökeni çok eskilere dayanmaktadır.

Pangram terimi 19. yüzyılın ortalarında ortaya çıkmıştır. Ancak kavramın kökeni çok eskilere dayanmaktadır. 19. yüzyılın sonlarına ait yazım talimatlarında bu kavram yer almaya başlamıştır. Kısa ve öz uzunluğu nedeniyle yaygın bir popülerlik kazanmıştır. Böylece daktilonun gelişmesi ile birlikte önemli bir beceri haline gelmiştir.

Pangram Türleri ve Örnekleri

3 tane türü vardır ve her bri yapısına ve kullanım durumuna göre farklılık gösterir:

• Perfect Panagram

Mükemmel pangramlar, alfabedeki her harfin yalnızca bir kez kullanıldığı cümlelerdir. Bunlar nadirdir ve hassas kelime seçimi ve düzenleme istediği için en zor pangram türüdür. Bu pangramlar genellikle anlamlı değildir çünkü bunu yapması çok zordur. “Afgan dövüşçü Ebuhaciz psikoloji eğitimi alıyor” cümlesini bu pangram türüne örnek verebiliriz. İngilizcedeki en meşhur örneği ise Blowzy night-frumps vex’d Jack Q cümlesidir.

• Lipogram

Bir lipogram, bir veya birden fazla harf dışında alfabedeki her harften yararlanır. Bu, bazı büyüleyici dil jimnastiğine yol açabilecek bir kısıtlama yaratır. Örneğin Ernest Vincent Wright’ın Gadsby adlı romanı 50.000 kelimeden fazladır ve İngilizce’de en çok kullanılan harf olan ‘e’ harfini içermez.

• İzogramlar

İzogramlar, her harfin aynı sayıda kullanıldığı cümlelerdir. Bilinen mükemmel İngilizce izogramları olmasa da aşağıdaki cümleyi örnek olarak gösterebiliriz:

“Equivocacy burgeoning on an abyss of etymology”

İlginizi Çekebilir: Piktogram Nedir?

Pangramların Kullanım Alanları

Pangramlar çok sayıda alanda kullanım alanı bulur. Alfabenin tamamını kapsayan benzersiz özellikleri, onları çeşitli bağlamlarda vazgeçilmez araçlar haline getirir. Pangramlar genellikle alfabeyi, el yazısını ve yazmayı öğretmek için kullanılır. Dolayısıyla eğitsel bir özelliğe sahiptir. Ayrıca harf kullanım sıklığına bağlı olarak kodların çözülmesine yardımcı olarak kriptoloji alanında da önemli bir rol oynar. Literatürde pangramlar kısıtlı yazılarda görülebilir, bu da çalışmaya ekstra bir karmaşıklık ve yaratıcılık katmanı ekler.

Pangramların tipografi ve dilbilimde önemli bir yeri vardır. Tipografide pangramlar yazı tipi gösteriminde çok önemlidir. Bir pangram, belirli bir yazı tipinin her harfinin nasıl göründüğünü ve diğer harflerle nasıl etkileşime girdiğini gösterir. Böylece tipografların bir yazı tipinin ihtiyaçlarına uygun olup olmadığına karar vermesine yardımcı olur. Dilbilimsel olarak pangram, dilbilimcileri sınırlı kaynakları kullanarak anlamlı cümleler kurmaya zorlar. Dolayısıyla dilin esnekliğini ve karmaşıklığını gösteren bulmacalar olarak görülür.

Bir başka kullanım alanı ise bilgisayar programlama ve sistem testidir. Bilgisayar programlama ve sistem testi dünyasında pangramlar, alfabeyi kapsamlı bir şekilde kapsadıkları için önemlidir. Yazılımlarda, özellikle de metin işleyenlerde hata ayıklamak için kullanılırlar.

Pangramlar klavye düzenlerinin test edilmesine yardımcı olarak tüm tuşların düzgün çalıştığını anlamak için de kullanılır. Ayrıca yazı tiplerinin farklı yazılımlarda görüntülenmesinin test edilmesine de yardımcı olurlar. Bu da onları bilgisayar dünyasında önemli bir araç haline getirir.

Edebiyatta ve Popüler Kültürde Pangramlar

Bazı pangramlar edebiyata ve popüler kültüre dahil olmaları sayesinde ün kazanmıştır. Ernest Vincent Wright’ın “Gadsby” adlı romanında ‘e’ harfi hiç geçmez. Bu kitap pangramın bir türü olan lipogram örneğine girer. 

Bir diğer örnek bir filmden: Judy Hopps Zootopia filminde yazmayı öğrenirken şu cümleyi kurar: “How vexingly quick daft zebras jump!”

The Simpsons dizisinin HOMR bölümünde daktiloyu test etmek için şu cümleler yazılır: “The quick brown fox jumps over the lazy dog”

Kaynak: https://www.studiobinder.com/blog/what-is-a-pangram-definition/

Son olarak Türkçe’den birkaç pangram örneği bırakarak yazımıza veda edelim:

Av faydasız, bagaj hep ciğer olmuş, çöktün.

Bahçede acı jambonlu zayıf tavuk göğsü pişir.

Bugün fıstıkçı şahap değil jöleci yavuz alsa olur mu?

Sizce bu 3 örnek hangi pangram türüdür? Cevabınızı yorum olarak paylaşabilirsiniz.