Piktogram, her gün karşılaştığımız bir mesaj ve ifade biçimi; resmetme yoluyla herhangi bir şeyin ifade edilmesidir. Bu obje bir imaj, bir idea, soyut ya da somut bir varlığın öz yansıması olabilir. Piktogram nedir sorusuna cevap vermek için şu ifadeyi kullanabiliriz: Günlük hayatımızın her anında var olan fikir ve düşünce biçimlerinin resmedilme biçimidir. Örnek vermek gerekirse, trafik kurallarını anlatan trafik levhaları piktogramın en iyi örneklerinden sadece biridir. Öncelikle biraz geçmişe giderek pikto-gram kavramının hangi dinamiklerde ortaya çıktığına bakalım.
İlginizi Çekebilir:📢İdeogram ve piktogram farkı nedir?
İçindekiler
Piktogram Ne Demek? Piktogramın Kökeni
Tarih, yazıyla başlar ve yazı insanlık tarihinin en önemli buluşlarından biridir ve de insanlık tarihinde bir dönüm aşamasıdır. Yazı, insan varlıklarına net faydalar sunduğu gibi yaşamı da kayıt altına alarak muazzam etkiler yaratmıştır. Evet, tarih yazıyla başlar ancak her şeyin başlangıcı yazı değil, düşüncedir.
Yazı bulunmadan önce seslerle iletişim kuran insanlar, seslerin yetmediği zamanlarda ise ilkel karalama ve çizgiler ile derdini anlatırdı. Mağara duvarlarında gördüğümüz bu karalama ve çizgiler, resim sanatının ilk tasvirlerini bize sunmuştur. Bunun yanı sıra düşünce tasvirleri piktogramın da oluşmasına neden olmuştur.
Uzmanlar Piktogramın kökenini MÖ 5,000’li yıllara dayandırır. Obje ve fikirleri resimsel bir ifadeyle anlatma biçimi olan Piktokgam’ın ilk örnekleri, hiyeroglifler ve çivi yazılarında karşımıza çıkar. Tarih boyunca insanlığın piktogramla ilk buluşması, bu zamana denk gelir. İnsanlar, yazıdan önce dertlerini piktogramla anlatır ve sağlıklı iletişim kurardı. Dolayısıyla Piktogram, yazı öncesi dönemde yazı kadar etkili bir iletişim aracı olmuştur.
Piktogram Örnekleri
Piktogramın tanımı, resmetme amacıyla bir şeyi ifade etmektir. Cemiyetlerin dil, din, ırk ve düşünce gibi karakterleri fark etmeksizin bireyler için aynı anlamı çağrıştırır. Piktogram, çağımızda birtakım şeyleri kolayca anlatmanın en kolay yollarından biridir. Bu nedenle trafik tabelalarında piktogramdan yararlanırız. Çünkü şehir hayatında insanların hal ve hareketlerini düzenlemek için piktogramdan daha iyi bir teknik yoktur.
Piktogram Örnekleri ve Anlamları
Piktogramı sadece trafik tabelaları ile sınırlayamayız çünkü hayatımızın her alanında yer alan bir ifade biçimidir. Kapalı alanlardaki sigar içilir ve sigara içilmez sembolleri piktograma verebileceğimiz diğer örnekler arasındadır. Aynı şekilde;
- cafe ve restoran gibi işletmelerin lavabolarındaki kadın/erkek sembolleri
- yolların bisiklet için ayrıldığını anlatan bisiklet tabelaları da piktogramın karşılığı olan diğer örneklerdir.
Piktogram Nedir?
Bir simgenin piktogram olabilmesi için evrensel bir değer taşıması gerekir. Dünyanın neresinde olursa olsun Piktogram değeri taşıyan bir simge, aynı anlamı vermelidir. Piktogram, gerek karmaşık gerekse sade biçimlerde kullanılabilir. Ancak piktogramın hedeflenen mesajı daha kolay vermesinden dolayı genellikle sade biçimli tasarımlar tercih edilir. Piktogramın renkleri ise mesaj verici bir kaynağa göre değişebilir. Bazen tek bir renk bile aktarılmak istenen geleneksel bir mesajı bile amacına ulaştırabilir.
Piktogram Nasıl Yapılır?
Piktogramı kelime anlamı ile incelemek gerekirse Latince’den türeyen bir kelime olduğunu görürüz. Piktogram kelimesi, Latince’deki pictus (resim) ve gram kelimelerinin birleşmesidir. Piktogramın anlamına derinlemesine indiğimizde yazısı olmayan resim anlayışıyla karşılaşırız. Dolayısıyla evrensel bir anlam taşıyan, insanların hayatını düzenleyen ve mesaj veren yazılı/yazısız her sembol piktogramdır.
Piktogram kavramının temelinde hayatın kolaylaşması, yani praksis mantalitesi vardır. Bazen tek bir simge, yazıları ve uzun söylemleri daha iyi anlatır. İşte piktogram, bu hedefin gerçekleşmesini sağlayarak günümüzde önemini koruyan bir kavram olarak varlığını sürdürmektedir.
Piktogram ve İdeogram Arasındaki Fark Nedir?
Piktogramla ve İdeogram, birbiriyle karıştırılan iki kavramdır. Piktogramlar, trafik tabelası örneğinde olduğu gibi bir fikri karşı tarafa hemen verme amacı taşır. Piktogram, yoruma kapalıdır veya iki aykırı eğilimi ifade eder. Piktogramlar mesajını olumsuzuyla birlikte verir, örneğin köpekle girilmez sembolü bir Piktogram’dır. Bu sembolü gördüğümüz yere köpekle girmek yasaktır ve piktogram, hayatı düzenlerken yasakları da ifade eder. Fakat ideogramda yapılması yasak ya da serbest olan tavırlar tasvir edilmez. İdeogram’da belirleyici etken mesajı alan kişidir ve ideogram, insanları düşünme konusunda özgür bırakır. İdeogram nosyonu, Piktogramları yorumladığımız halidir ve kişiler ideogramlara öznel bakış açılarına göre özel anlamlar katar.
Piktogramla ve ideogram arasında farkı anlatmak için güneş kavramını ele alalım. Sadece bir güneş sembolü, piktograma örnektir. Ancak bu güneşin sıcak olduğunu veya ışık yaydığını anlatan simgeler ideogramın ilgi alanına girer. İdeogram sembolleri, insanların hayal gücüne hitap eder ve insanların akıllarında kişiden kişiye değişebilen bir düşünce yaratır. Ancak piktogramın böyle bir hedefi yoktur. Piktogram, sadece var olanı gösterir ve olguların nesnel olarak eyleme dökülmesini sağlama amacındadır.
İlginizi Çekebilir:📢Stenografi Nedir?
Pandemi Corona Piktogram Örnekleri
Piktogramlar koronavirüs pandemisinde mühim bir rol üstlendiler ve salgın boyunca neleri yapmak gerektiğini anlattılar. Dolayısıyla pandemi döneminde yeni piktogramlarla da tanıştığımızı ifade edebiliriz. Araştırmacılar, piktogramların rolünü anlamak için hemşire ve yabancı dil bilen hastalarda bir çalışma yaptı. Uzmanlar bu araştırmada bir çocuk hastanesindeki biriminde dil engellerini aşmak için piktogramlara yer verdi.
Piktogram araştırmasını odağına alan olay özetle şuydu: Görevliler, yatalak hastaları lavabolar yardımıyla hastanede yıkadı. Bu bakım prosedürü, köpükle dolu bir lavaboyu temsil eden bir piktogram aracılığıyla hastalara dilden bağımsız olarak iletildi. Bununla birlikte, çocuklar da piktogramları yanlış anladılar: Çocuklar biriken köpük kabarcıkları bir kapta patlamış mısır olarak yorumladılar. Piktograma ek olarak fonogram gibi diğer benzer konular için de Haftalık Günlük sitemizi takip edebilirsiniz.
