Fantozmi, bir koku halüsinasyonudur. Kişinin çevresinde olmayan kokuları algılamasına neden olan bir durumdur. Bir burun deliğinde veya her ikisinde de meydana gelebilir ve kokular hoş veya kötü olabilir. Yaygın nedenler arasında soğuk algınlığı, alerjiler, burun polipleri ve diş sorunları yer alır.
İçindekiler
Fantozmi Nedir?
Phantosmia, hayali kokular algıladığı bir tür bir olfaktör halüsinasyon durumunu ifade eder. Yani, kişi gerçekte var olmayan bir koku kokladığını düşünür veya hisseder. Bu koku genellikle hoş değildir veya rahatsız edicidir.
Kişinin gerçekte olmayan bir koku algılaması durumudur. Mesela, biri sürekli olarak yanıcı bir koku alıyormuş gibi hissedebilir, ama etrafta hiçbir yanıcı şey yoktur. Bu durum geçici olabilir ve genellikle burun tıkanıklığı, migren veya sinüs enfeksiyonu gibi şeylerle ilişkilendirilir. Yani, kişi gerçekte olmayan bir koku kokladığını düşünür. Eğer böyle bir durum yaşanıyorsa, bir doktora danışmak önemlidir, çünkü altında yatan bir sağlık sorunu olabilir.
Phantosmia Belirtileri Nelerdir?
Fantozmi, aslında orada olmayan, algıladığınız herhangi bir kokuyu ifade eder. Bazı insanlar için bu kokular, taze pişmiş tatlılar gibi hoştur. Ancak çoğu insan hoş olmayan kokuları şöyle tanımlar:
- Yanan kauçuk
- Çürüyen yiyecek
- Yanık tost
- Sigara dumanı
- Kimyasallar
- Metalik bir koku
- Küf
- Bayat bir koku
Bazı insanlar ise tanımlayamadıkları veya daha önce hiç fark etmedikleri kokuları algılarlar. Dolayısıyla gerçekte var olmayan bir kokuyu hissetmek phantosmia belirtileridir.
İlginizi Çekebilir: Yağmurdan Sonra Yayılan Koku
Fantozmi Neden Olur?
Phantosmia, çoğu durumda endişe kaynağı değildir ve zamanla ortadan kaybolacaktır. Ancak çoğu zaman soğuk algınlığı, alerji, migren, sinüs enfeksiyonu gibi nedenlerden kaynaklanır. Nadir durumlarda Parkinson hastalığı, felç veya beyin tümörü gibi daha ciddi bir sağlık sorununun işareti olabilir.
Ancak, tam olarak hangi faktörün bir kişide fantosmia’ya neden olduğunu belirlemek için genellikle bir doktor muayenesi gereklidir. Fantozmi çok yaygın değildir. Koku duyunuzu etkileyen bozukluklar söz konusu olduğunda fantosmi vakaların %10 ila %20’sini oluşturur.
Phantosmia Tedavisi
Bu rahatsızlığın tedavisi altta yatan nedene bağlıdır. Örneğin soğuk algınlığı, alerji veya enfeksiyonların bir sonucu ise iyileştiğinizde hayalet kokuların durması gerekir. Ancak nörolojik (beyinle ilgili) durumlardan da kaynaklı olabilir. Bu durumda sağlık uzmanları gerekli tedaviyi önerir. Burun spreyi vb. gibi herkesin evde kullanabileceği yöntemler de iyileşmesini sağlayabilir. Fakat gribal enfeksiyon geçtikten sonra rahatsızlık iyileşmezse mutlaka bir hekime başvurmak gerekir.
Fantozmi Nasıl Önlenir?
Fantozmiyi tam olarak önlenemez çünkü genellikle diğer hastalık ve durumların bir belirtisidir. Ancak fantozmiye neyin sebep olduğunu öğrendikten sonra riskinizi azaltmak için adımlar atabilirsiniz.
Fantozmi riskinizi azaltmak için potansiyel tetikleyicilerden kaçının ve gerekli yaşam tarzı değişikliklerini yapın:
- Sigarayı bırakın.
- Alerjilerinizi kontrol altında tutun.
- Enfeksiyon riskinizi azaltmak için ellerinizi sık sık yıkayın.
- İlaç kullanıyorsanız doktorunuzla görüşün.
- Mevcut diş sorunlarınızın tedavisi yapın.
Hayalet kokular birkaç haftadan daha uzun sürüyorsa mutlaka doktorunuza başvurun.
Fantozmi ve Parozmi Arasındaki Fark
Fantosmi, orada olmayan kokuları algılamaktır; parosmi ise koku alma duyusunun bozulması anlamına gelir. Bu durumların meydana gelme neden genellikle aynıdır. Fantozmi gibi parozmi tedavisi de altta yatan nedene bağlıdır.
Bizi sosyal medyada takip edin:
