Granit, kristalsi taneciklerin oluşturduğu bir kayaçtır. Billur, kristal veya kesmeli cam şeklinde de lanse edilen bir elementtir ve geometrik bir yapıya sahiptir. Granit nedir sorusuna yanıt vermek için kayacın tanımına göz atalım.
Evrende farklı ölçülerde inorganik kristaller halinde mineraller bulunmaktadır. Bu mineral veya bileşikler birleşerek sert birikintiler oluştururlar ve bu birikintilere kayaç denir. İşte granit, bu kayaçları betimlemek için kullanılan bir isimdir ve sert iri bir madde olarak doğadaki yerini almıştır.
İlginizi Çekebilir:📢Opal Taşı Nedir Ne İşe Yarar?
İçindekiler
Granit Nerelerde Kullanılır?
Parlama ve parlatılma özelliği bulunan granitler, bir süsleme aracı olarak önemli bir konumda bulunmaktadır. Süsleme amacıyla toplanan elegant granitler, büyük ve renkli tanelerden seçilip ayıklanır. Granit taş cinsi, zarif görsellik katan bir maddedir. Örneğin granit mermer ve mutfak tezgahı gibi ev konseptine uygun iç ve dış alanlarda mühim bir süsleme aracıdır.
Granit Neden Oluşur?
Granit, 3 farklı bileşenin ortaya çıkardığı bir maddedir ve bu bileşenleri şu şekilde belirtebiliriz:
- Kuvars: Yağlı ve parlaktır, granitin oluştuğu kayaca katı bir yapı verir ve gri renklidir.
- Feldispat: Lityum, sodyum gibi inorganik mineral gruplarını tanımlar. Kayaca renk verir ve mavi, ak pembe gibi farklı renklere sahiptir.
- Mika: Küçük ve parıltılı pullar halindedir, gümüş bir tonda siyah ve beyaz renge sahiptir.
Bunlara ek olarak bazı granitler daha farklı minerallerden de oluşur; turmalin, grena ve andaluzit gibi… Granit, yüksek dirençli katı birikintilerden oluşan bir kayaçtır. Direnci yüksek olmasının nedenlerinden biri homojenize yapısından kaynaklanır çünkü mineraller birbiriyle kaynaşmıştır. Bu sayede kayaç içeriğindeki bileşim, graniti tesis eden yapının her yerine dengeli bir şekilde dağılmıştır.
Granit Çeşitleri
Granitler, farklı biçimlerde yeryüzüne çıkar, en küçük yapılı granit türüne mikrogranit denir. Büyük boyutlu feldspatların kayaç tabanından ayrıldığı granite ise porfrik granit denir. Feldspatlar, özel bir yapıya sahip olduğu için bir bölümü güneşte ışıldarken; diğer yarısı gölgeli ve mat haldedir.
Granitle birlikte ortaya çıkan bir diğer madde ise pegmatittir. Pegmatit, iri boyutlu kristallere ve damarlı bir forma sahiptir. Pegmatit, bazı granitlerde gri renkli geometrik şekiller oluşturur, bu şekiller çivi yazılarını anımsatır.
Granit Hangi Kayaç Grubuna Girer?
Granitler, yer kürenin dış kısmındaki litosfer içinde bulunan bir püskürük kayaç yığınlarıdır. Yüksek ısıyla temas eden katmanlar, zaman içinde soğur ve katılaşır. Dolayısıyla gözle seçilebilecek kıvamda ve iri taneli bir imaja bürünür.
Granitlerin yüzeye doğru ivmelenmesi için farklı bir tesirden beslenmesi gerekir. Örneğin magmanın litosfer içine girmesi veya volkanik kütlelerin dış kuvvetler tesiriyle dönüşmesi neticesinde oluşur. Ek olarak toprak aşınması sebebiyle de granitlerin yeryüzüne hareket ettiği bilinmektedir. Granitler, tortul kütle üzerinde yol alırken kalker ve tortul taşlara temas eder. Bu sebeple de granitin formda bir değişim süreci başlar ve bu süreç tamamlanır. Bunun sonucunda granitler, daha sert bir hal alır, sert haldeki granitlerin bazıları bozulmadan ve dejenere olmadan işlenebilir.
İlginizi Çekebilir:📢 Ammonit ve Ammonit Taşı
Granit Özellikleri
Granitlerin kökeni ile ilgili farklı görüşler bulunmaktadır. Bazı yer bilimcilere göre granitler lavlarda görülen maddelerle benzer özellikler taşır. Bu düşünüşe göre granit, yerin derinliklerinden gelen genç bir maddedir. Bazı yer bilimciler ise granitlerin dış kuvvetler sonucu oluştuğunu düşünmektedir. Bu fikre göre granitler yüksek basınç, sıcaklık ve yeryüzü başkalaşımlarının son seviyesi olarak oluşmuştur.
Bilim insanları geçmişte granitlerin oluşumu ile ilgili çeşitli araştırmalara imza atmışlardır. Yapılan deneylerdeki bulgular, granitlerin formasyonunda dış kuvvetlerin etkisinin daha bariz olduğunu desteklemiştir. Bunun ispatı da 630 derecede ısıtılan bir kil bileşiğinin granit formuna evrilmesidir. Ancak literatürdeki bulgulara göre değerlendirirsek; araştırmacılar granitlerin oluşumunda iç ve dış kuvvetlerin tesirlerinin önemli bir rol oynadığı hususunda fikir birliğine varmışlardır.
Granit Türkiye’de Nerelerde Bulunur?
Ülkemizde granitin çıkarıldığı farklı yerler bulunmaktadır. Türkiye’de granitin çıkarıldığı yerler aşağıdaki gibidir:
- Edremit
- Uludağ
- Sancaktepe (Gebze)
- Kestanbol (Çanakkale)
- Kırşehir
- Gümüşhane
- Eskişehir
Haftalık Günlük sitemizdeki bu yazıda granit nedir konusu hakkında bilgiler verdik. Granit nedir konu başlığına ek olarak daha farklı konular için HaftalıkGünlük Blog sitemizi takip edin.
