Heraldik literatürde arma bilimi adıyla bilinir. Armaları inceler ve geçmişteki toplumsal olayların armalar üzerinden birbiriyle olan ilişkisini inceler. Heraldik inceleme kapsamına mühürler, hanedanlık işaretleri ve unvanlar da dahildir. Temel amacı, arma unvan ve mühür gibi simge ve sembollerden yola çıkarak tarihi olayları, anlaşmaları ve toplumsal gelişmeleri aydınlatmaktır. Tarihçilere son derece faydası bulunan bu bilim dalının bir diğer adı ise mühür bilimidir. Haftalık Günlük sitemizdeki yazımızın devamında heraldik nedir konusunu daha detaylı bir şekilde inceleyelim.
İçindekiler
Heraldik Nedir Kısaca Tanımı
Heraldik, insanlara kim olduğunuzu göstermekle ilgilidir. İngiltere’de 1100’lerin sonlarında, şövalyelerin yüzlerini kapatan miğferler takmaya başladıkları ve tanınmadıkları zaman ortaya çıkan bir anlayıştır. Heraldik, armaların ve unvan simgesi taşıyan ikonların, tanımlandığı ve düzenlendiği sistemdir. Heraldik (heraldry), arma biliminin bir diğer adıdır. Aynı zamanda mühür bilimi olarak da literatürde yer alan heraldik disiplini, armaların kullanımıyla ilgilenen bilim ve sanat dalıdır.
Heraldik Nasıl Ortaya Çıktı?
1100’lü yılların sonlarında ortaya çıkan heraldik, başlangıçta sadece tanımlama amacı taşıyordu. Tam zırhlı şövalyeleri savaş alanında ayırt etmek oldukça zordu. Bu yüzden şövalyeler, daha kolay tanınmaları için özel simgelerden oluşan kalkanlarla savaşmaya başladılar. Zamanla belirli tasarımlar ve renkler belirli kişiler ve şövalyelerle ilişkilendi. Şövalyeler ise kendi kimliklerini belirten birtakım materyaller (kalkan, bayrak vb.) taşımaya başladılar. İşte heraldik kavramının bu süreçte ortaya çıktığını söyleyebiliriz.
Heraldik Nedir Tarih
Heraldik tarihte ayrıcalık sahibi kişilerin hanedanlıkla ilgili unvan ve armalarını inceleyen bir bilim koludur. Esas amacı geçmişteki unvan ve mühürleri araştırarak aralarındaki bağlantıları ortaya çıkarmaktır. Bu sayede tarihi olayları aydınlatma gibi bir misyona sahiptir.
Heraldik bir bilim dalıdır ve günümüze kadar kullanılmakta olan arma unvan gibi hanedanlıkla ilgili simgeleri araştırır. Bazı armalar tanımlama için kullanılırlar ve bu nedenle birçok bölgede yasalar ile korunurlar. Örneğin yalnızca Britanya Kraliyet Ailesi üyeleri İngiliz monarşi kalkanını kullanma hakkına sahiptir.
Heraldik Bilimi
Hanedan terminolojisi oldukça karmaşık ve tanımlaması zor anlamlar barındırabilir. Örneğin, blazon / blazoning terimi, armaları tanımlamak için kullanılan çok özel bir dili ifade eder. Bu resmi dil, bu dili anlayan herkes tarafından çoğaltılabilmesini sağlayarak, bir armanın görünümünü dile getirir. Bir arma üzerinde nesnelerin belirli boyutları yer almaz ve aynı şekilde belirli renkler de armalar üzerinde yer almayabilir. Heraldikte (hanedanlık armalarında) 7 temel renk vardır ve insanlar bu renklerin farklı tonlarını kullanma hakkına sahiptir.
İlginizi Çekebilir:📢Kartograf Anlamı Nedir?
Heraldik Anlayış Nedir?
Kökeni yüzyıllar öncesine dayanan armalar hala bir kimlik biçimi olarak kullanılmaktadır. Ancak hanedanlık armaları bir kimlikten çok daha fazlasıdır. Hanedanlık armaları, sosyal statü ve tarih duygusu anlamına gelir ve toplumlar için çok önemlidir. Arma konusunda katı kuralları olan ülkelerde, armaların önemli işlevleri vardır. Örneğin, belirli şövalyelik düzenlerine üyelik, insanlara armaları üzerinde özel rütbeler alma hakkı verir. Merkezi bir kalkanı veya zırhı arma içinde tutan figürleri taşıyan kişiler de soyluların destekçileri kabul edilir.
Heraldik Neyi İnceler?
Heraldik, bireyleri, orduları, kurumları ve şirketleri ayırt etmek için kullanılan kalıtsal sembollerin kullanımı, sergilenmesi ve düzenlenmesi ile ilgilenen bilim dalıdır. Geçmişteki simgeler ile ilgilidir ancak günümüze kadar uzanan konularla ilgilendiği için güncelliği koruyan bir anlayıştır. Özetle armaları ve mühürleri inceler ve toplumsal kökenlerine ışık tutar. İnceleme konularını kültürel ve tarihsel bir yaklaşımla ele alır.
Heraldiğin uygulandığı ülkelerde arma kurulları ve dernekleri hanedanlık armalarını araştırma ve denetlemekle görevlidirler. Bu araştırmacılar, genellikle sanat eğitimi alan yetenekli tarihçiler ve soy bilimcilerden (jenealoji) oluşurlar. Hanedanlık arması hakkına sahip olduğuna inanan kişiler ve aileler, heraldik kurullarına başvurarak heraldik haklarından yararlanma talebinde bulunurlar. İlgili kurul ve heyet, yaptıkları araştırmalar neticesinde aile ve kişilere heraldik sisteminin uygun gördüğü hakları verebilir.
Bir heraldik aşağıdaki unsurları içerir:
- Desenli bir renk alanına sahip merkezi bir kalkan
- Kalkanın tepesinde bir arma
- Kalkanın içinde bir figür (aslan figürü vb.)
- Bir slogan veya söz
Teknik olarak, bir Kıpti haçından bir İngiliz anahtarına kadar her şey bir armada yer alabilir. Fakat bu armayı taşıyan kişi ve şövalye, geçmişiyle bu armayı hak etmelidir. Aksi takdirde armayı hak etmediğine dair suçlamalar ile karşılaşır.
Heraldik Tarihe Nasıl Yardımcı Olur?
Heraldik bilimi, geçmişteki olayları aydınlatma konusunda tarihe yardımcı olmaktadır. Örneğin geçmişte iki ülke arasında anlaşma yapıldığı zaman anlaşmaların altına mühür basılırdı. Heraldik ise bu mühürden anlaşma yapan devletleri tespit ederek geçmişteki önemli olayları açığa çıkarma konusunda önemli katkılar sunmaktadır.
Eski toplumlarda her hükümdarın kendine ait bir mührü ve arması vardı. Heraldik, mühürlerin ve armaların kime veya hangi topluma ait olduğunu bularak tarihi aydınlatma konusunda önemli yardımlara sahiptir.
