Her sistemin bir sınıra ihtiyacı vardır ve Güneş Sistemi de farklı değildir. Fiziksel olarak ulaşıp göremesek de, bu sınırın nasıl göründüğüne dair bir teori vardır ve bunun adı oort bulutudur. Oort bulutu, Güneş Sistemi’nin uzak noktalarında yer aldığı varsayılan kuyruklu yıldız grubudur. Doğrudan gözlenmesi zor olan bu yıldız grubu, buzlu cisimlerin küresel bir dağılımı gibidir. Jan Hendrik Oort, 1950 yılında bu yıldız kümesini keşfeden kişidir.
İçindekiler
Oort Bulutu Nedir?
Güneş Sistemi’nin sınırı, Oort bulutu isimli varsayımsal bir yapı ile işaretlenmiştir. Oort bulutu, çapı yaklaşık 20 kilometre olan birkaç milyar gezegene kadar çeşitli buz kümeleriyle dolu geniş bir alandır. Burada muhtemelen birkaç kayalık veya metalik asteroit vardır ancak sayıları çok fazla değildir. Oort bulutundaki malzeme muhtemelen Güneş Sistemi’nin ilk günlerinde gaz devlerinin (Jüpiter, Satürn, Neptün ve Uranüs) yerçekimsel etkisiyle mevcut konumuna çekilmiştir. Sonuç olarak burası insanlığın henüz ulaşamadığı en heyecan verici yerlerden biridir.
Burada unutulmaması gereken Oort bulutunun varsayımsal bir yapı olduğudur. Henüz görmedik ve gerçek olduğuna dair doğrudan bir kanıtımız da yok. Ancak varlığı, Güneş Sistemi’nde gördüğümüz diğer elementler ve fenomenlere uyacaktır ve etrafımızdaki dünyaya ilişkin teorik anlayışımıza da uymaktadır.
- Yörüngeleri yıldızlararası uzaydan gelmediklerini işaret ediyor.
- Belirli bir yörünge açısı olmadığı için uzmanlara göre her yönden gelmiş olabilirler.
- Afel’i (güneşe en uzak olduğu nokta) yaklaşık 50.000 AU’da gruplanma eğilimindedir.
Not: Bazı kaynaklar ve NASA heliosferin ötesindeki alanı yıldızlararası boşluk olarak kabul eder.
Oort Bulutunu Kim Keşfetti?
Oort bulutunu keşfeden kişi Jan Hendrik Oort olarak biliniyor. Ancak Oort bulutu kavramı ilk olarak 1930’larda Estonyalı astronom Ernst Öpik tarafından önerildi. Bu fikir 1950’lerde Hollandalı bir gökbilimci Jan Oort tarafından ikinci kez önerildiğinde kabul edildi. Dolayısıyla bu iki ismin katkılarından dolayı bu dev kütleye bazen Öpik-Oort bulutu da denir.
Oort Bulutu Güneş Sisteminde Mi?
Hayal bile edemeyeceğimiz kadar uzakta olan Oort Bulutu, güneş sistemimizdeki en uzak noktadır. Oort bulutunun uzaklığını tanımlamak için astronomik birim kullanmak gerekir. Oort Bulutu’nun iç kenarı güneşten 1.950 ile 5.150 AU uzaktadır. Uzmanlar dış kenarın ise Güneş’ten 10.000 veya hatta 100.000 AU uzaklıkta olduğunu tahmin ediyorlar. Bu arada bir Astronomik Birim’in (AU) ortalama148 milyon kilometreye karşılık geldiğini ifade edelim.
İlginizi Çekebilir:📢Orion Takımyıldızı
Oort Bulutu Çapı
Oort bulutunun çapı 100 km’den biraz daha az olan ve kütlesi dünyanın 10-100 katı kadar olan milyonlarca nesneden oluştuğu düşünülmektedir. Bu devasa kütle, en dıştaki büyük gezegen Neptün yörüngesinin 900 katından daha fazla mesefade dönmektedir.
Bu devasa gök cismi, Plüton’un çok ötesinde ve Kuiper Kuşağı’nın en uzak uçlarındadır. Güneş sistemi gezegenleri düz bir yörüngede tur atarken, Oort Bulutunun Güneş’i, gezegenleri ve Kuiper Kuşağı cisimlerini saran dev bir dairesel kabuktur.
Oort Bulutu Ne Kadar Uzakta?
Oort bulutu teorik bir yapı olduğu için, büyüklüğüne ilişkin tahminlerde biraz belirsizlik var. Ancak yine de nasıl ve nerede olduğuna dair gerçeğe yakın bilgiler mevcut. Bazı tahminler dış sınırını Güneş’ten 0,8 ışıkyılı olarak belirlemesine rağmen Güneş’ten yaklaşık 0,03 ila 0,08 ışıkyılı arasında uzandığına inanıyoruz. Ayrıca onu Güneş’ten 1,58 ila 3,16 ışıkyılı arasında yerleştiren tahminler de var.
Ancak Oort bulutunun uzaklığını daha iyi anlatmak için uzay sondası Voyager 1 örneğini kullanacağız. 1977’de fırlatılan Voyager 1, mevcut rotasında ve ivmesinde yaklaşık 300 yıl içinde Oort bulutunun sınırlarına girecek. Buluttan tamamen geçmesi ise yaklaşık 30.000 yılı bulacak.
Dış Oort Bulutu
Uzmanlar Oort bulutunun dış sınırlarının, diğer yıldızlarla ve dev moleküler bulutlarla belirlendiğini düşünüyor. Aynı zamanda güneş galaksinin orta düzlemini geçtiğinde yerçekimi etkileriyle karşılaşmalardan kaynaklanan gelgit sıyrılmasıyla belirlenmiş olabilir. Bulutun kapsamını sınırlayan karşılaşmalar aynı zamanda Oort bulut kuyruklu yıldız etkinliğinin önemli hale geldiği < 5 AU bölgesindeki yörünge bozulmalarının kaynağıdır.
İlginizi Çekebilir:📢Astrolojik Fenomen Kuzey Işıkları
Bu bulutun varlığı, esas olarak uzun periyotlu ve Halley tipi kuyruklu yıldızlar nedeniyle önerildi. Güneş’e yaklaşan kuyruklu yıldızlar, güneş ışınımının etkisi altında uçucu içeriklerinin (örneğin su) bir kısmını kaybettiklerinden, yıldızdan uzakta oluşmaları gerekir. Aynı zamanda, yerçekimi etkileri nedeniyle ya bir gezegenle ya da yıldızla çarpışırlar ve Güneş Sistemi’nden atılırlar. Bu da onların ömrünün sınırlı olduğu anlamına geliyor. Özetle Güneş’in çevresinde dönerek hareketine devam eden kuyruklu yıldızlar olduğunu biliyoruz. Bu da yıldızımıza doğru çekilecek bir kuyruklu yıldız rezervuarı olması gerektiği anlamına gelir.
Haftalık Günlük sitemizdeki bu yazıda Oort Bulutu’ndan ve özelliklerinden bahsettik. Daha farklı konu başlıkları için Haftalık Günlük Pinterest ve Twitter sosyal medya hesaplarımızı takip edebilirsiniz.
