Bu yazıda Eski Mısır dininde ölüler tanrısı Osiris’ten bahsedeceğiz. Osiris, bir efsanenin baş aktörüdür ve eskiçağın önemli bir figürüdür. Bu efsane, Antik Mısır kültürünün ölüm ve ölümsüzlük anlayışını derinlemesine etkilemiş ve modern arkeoloji ile mitoloji çalışmaları için önemli bir araştırma konusu olmuştur.
Öbür Dünyanın Efendisi: Osiris Tanrısı
Mısır dininin başlangıç yılları, Osiris’in Eski Mısır’daki tanrısal varlıklar arasında önemli bir rol oynamadığını gösterir. Fakat o dönemler bitkilerin tanrısı Osiris’in güçleri, kısa süre içinde mitlerde yerini almıştır. Bu bölgelerde öbür tanrıların yerine geçen Osiris, Busiris’te tanrı kral olan Anceti’nin işlevlerini üstlendi. Heliopolis’te tanrılar topluluğuna katıldı ve İsis’i kendine kız kardeş ve eş olarak atadı.
Memphis’te kendi oluşuna tanrı Ptah’ın ebedi sonla ilgili bir niteliğini atfederek ölüler tanrısı oldu. Osiris, daha sonra Abidos’ta ölülerin efendisi ve yeraltı mezarlıklarının kumandanı olan Khentamentiu’nun nüfuzunu yok etti. Böylece onun yerine kendi nüfuzunu koydu ve yeraltı tanrılarının en kudretlisi oldu. Osiris, artık Abidos’un efendisi idi ve her ölü Osiris’e hesap vermekle mükellefti.
Osiris Efsanesi
Ölülerin Osiris’e hesap vermeleri olumlu sonuçlanırsa her ölü de artık bir Osiris olacak ve tanrı kendisine ölümsüzlük ikram edecekti. Ancak halk mitolojisi, bu tanrı çerçevesinde bir efsane yarattı. Bu mite göre Osiris, ölüme kafa tutabiliyor ve buna rağmen insan kalabilmeyi beceriyordu.
Osiris’in efsanesini şu şekilde özetleyebiliriz: Osiris, babası Ceb öldükten sonra Mısır kralı oldu. Kral olmasının ardından iyiliği yaymak ve düzgün bir dünya için çalışmalar yürüttü. İnsanların farklı konulardaki bilgi açlığını giderdi, aynı zamanda herkese yasalara ve tanrılara saygı duymayı öğretti.
Seth Osiris
Osiris’in başarını kıskanan erkek kardeşi Seth, ona bir tuzak kurdu ve yemeğe çağırdığı Osiris’i bir sandığa kapatarak Nil ırmağına attı. Bunun üzerine İsis (osiris’in aşkı), kocasının ölü bedenini farklı coğrafyalarda aradı. Onu Fenike’nin Biblos limanında bularak Mısır’a getirdi. Ama Seth, ölü bedeni yeniden egemenliğine aldı ve parçalayarak bulunmaması üzerine ülkenin çeşitli yerlerine dağıttı.
Bir süre sonra İsis, yeniden arama çalışmalarına başladı. İsis, aşkı Osiris’in bütün kayıp beden kısımlarını birleştirdi ve ona nefes vermek için uğraştı. İsis’e kız kardeşi Nephthys’in de yardım etti ve bu sırada Osiris’in oğlu Horus’a gebe kaldı. Horus, daha sonra bir savaşta Seth’i bozguna uğratarak babasının öcünü aldı.
Her yıl Antik Mısır Kenti Abidos’ta Osiris’in şerefine kutlamalar yapılırdı. Bu kutlamaların çoğu halka açık olarak düzenlenir ve bu törenlerde Osiris efsanesi canlandırma eşliğinde hayat bulurdu. Törenlerin bir kısmı ise gizli yapılır ve gizli yapılan kutlama ve törenlerin adresi ise tapınaklardı. O dönemdeki kutlamalarda yeni doğan bitkiler, Osiris’in yeniden dirilişine karşılık gelirdi.
✔️İlginizi Çekebilir:📢Yağmurdan Sonra Yayılan Gizemli Koku
Osiris’in Günümüze Gelen Tasviri
Osiris, genellikle beyaz bir giysi içinde ve kollarını göğüs hizasında birleştirmiş bir şekilde tasvir edilmiştir. Aynı zamanda farklı kaynaklar Osiris’i elleriyle asa ve kırbaç tutarken göstermektedir. Buna ek olarak Osiris’in başında iki adet tüy bulunan bir taç ile örgülü ve yeşil renkli uzun bir sakalı vardır. Sakalının renginin yeşil olması ilkbahar mevsiminde yaşamın yeşillenip güzelleşmesi anlamını taşır.
Osiris, Eskiçağ Mısır döneminin en ünlü tanrılarından biridir ve insancıl özelliklere sahiptir. Bitkiler tanrısı ve sonsuzluk dünyasının tanrısı olarak efsaneler arasındaki yerini korumaktadır.
Osiris’in hikayesine ek olarak daha farklı konular için Haftalık Günlük sitemizi takip edebilirsiniz.
