Tafoniler özellikle kalker veya kumtaşından oluşan kayaların yüzeylerinde sıklıkla görülürler. Rüzgar, su ve diğer doğal etkenlerin neden olduğu aşınma şeklidir aynı zamanda erozyon sonucu oluşur. Tafoniler, oluştukları kayalarda genellikle ilginç desenler oluştururlar. Bu yüzden turistik yerlerde sıklıkla ziyaret edilir. Şimdi tafoni nedir ve nasıl oluşur konusuna daha detaylı değinelim.
İçindekiler
Tafoni Nedir?
Tafoni, kayalarda doğal olarak oluşan oyuk ve oyulma gibi şekillere karşılık gelen bir terimdir. Başta tuz olmak üzere mineral büyümesi de dahil olmak üzere çeşitli şekillerde oluşan kayaların içindeki yuvarlak oyuklardır.
Tafoni Nedir? Tafoniler Nasıl Oluşur?
Tafoni şekli, kayanın karşılaştığı yeryüzü kuvvetlerinin etkisiyle oluşur. Oluşumunda birçok faktörün etkisi vardır.
- İlk olarak, kayaların üzerinde küçük nesnelerin biriktiği (tuz kristalleri veya mikroorganizmalar vb.) nemli bir ortamın oluşması gerekir.
- Bu küçük nesneler, nemi kayaya tutan bir koruyucu tabaka oluşumuna sebep olurlar. Bu sayede kaya erozyonundan korunurlar.
- Sonra, sıcaklık değişimleri, donma-çözülme döngüleri, rüzgar gibi etkilerin sebebiyle bu küçük nesneler kayanın yüzeyindeki çatlaklara ve boşluklara yerleşirler.
- Dolayısıyla bu süreç uzun bir vadeye yayılarak boşlukların büyümesine neden olur ve tafoni meydana gelir.
Tafoniler Nerede Bulunur?
Küçük boşluklarla dolu bir kaya olan tafoniler, kumtaşı, granit veya kireçtaşı gibi tortul ve kayaların üstünde bulunurlar. Özellikle Akdeniz İklimi’nin hüküm sürdüğü yerlerde ve yarı kurak alanlarda bulunurlar. İtalya İspanya Türkiye, Yunanistan ve Kuzey Afrika gibi bölgelerde bu doğal oluşumu sık sık rastlayabiliriz.
İlginizi Çekebilir:📢 Yardang Nedir?
Tafoni Nerede Görülür?
Akdeniz ikliminin hüküm sürdüğü bölgelerde, kurak yarı kurak alanlarda ve gelgit alanlarında tafonileri sıklıkla görebiliriz. Ancak bu bölgelerin dışında daha farklı yerlerde seyrek de olsa tafonilerin oluşabileceğini söyleyebiliriz. Ayrıca granit kayaçlarda da sık sık tafonileri görebiliriz. Ek olarak taş ocaklarında kullanılan taşların çıkartıldığı bölgelerde de tafoniler ile karşılaşabiliriz. Bazı bölgelerde magmatik bir kaya türü olan tüflerin içinde de tafonilerin oluşumuna denk gelmek mümkündür.
Tafoni Aşınım mı Birikim mi?
Tafoni, rüzgar aşındırması ile oluşan bir yeryüzü şeklidir. Dolayısıyla aşınım mı birikim mi sorusuna aşındırma şeklidir cevabı verebiliriz. Kayaçların bazı kısımları suların etkisi ile çözünür ve bu bölgeler rüzgar aşınımına uğradıklarında tafoniler meydana gelir.
İlginizi Çekebilir:📢 Rüzgar Çeşitleri Nelerdir?
Tafoni Ne Aşındırması?
Tafoniler rüzgarın etkisiyle meydana gelmişlerdir ve tafoni ne aşındırmasıdır ve hangi dış kuvvettir sorusuna rüzgar aşındırmasıdır cevabını verebiliriz.
Tafoni Hangi Şehirde?
En popüler tafonilere ev sahipliği yapan şehirlerimizden biri Nevşehir‘dir. Nevşehir’in Ürgüp ilçesinde Peri Bacaları oluşumlarında yer almaktadır.
